Page 15 - MEDIHUB- 01

www.medihubmagazine.com 15 / 2025

getirilen yasaklara rağmen, günümüzde,
daha çok internet üzerinden yapılan ve giz-
li (ya da örtülü) reklam niteliği taşıyan tanı-
tımlara sıkça rastlanmaktadır. Bakanlığın,
bu reklamları engelleyebilmek amacıyla
yaptığı son düzenleme de, sağlık sistemi-
mizin temel yasaları olarak kabul edilen
1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San’atları-
nın Tarzı İcrasına Dair Kanun ve 3359 sa-
yılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’nda
verilen yetkiye dayanarak çıkardığı Sağlık
Hizmetlerinde Tanıtım ve Bilgilendirme
Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik’tir.
de kullanabileceği“ ilkesine aykırılık teşkil söyleyebilmek mümkün değildir.
29 Temmuz 2023 tarihli Resmi Gazete’de ettiği çok açıktır.
yayımlanan ve yayımlandığı tarih itibariyle Özetle, Yönetmeliğin bu şekliyle, bir sağ-
de yürürlüğe giren bu Yönetmelik ile Ba- Yine aynı Yönetmelik’te, kurallara aykırılığı lık kuruluşunun veya bir hekimin sosyal
kanlık, bir taraftan sağlık hizmetlerinde tespit edilen bir paylaşım için birden fazla medyada yaptığı bir yazılı ya da görsel
tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerine iliş- Sağlık kurum yaptırım uygulayabilmekte, “ Yaptı- paylaşımının, Yönetmelikte tanımlanan “
kin temel ilke ve ölçütleri belirlerken, diğer hizmetlerinin rım” maddelerinde çelişkiler bulunmakta tanıtım ve bilgilendirme “ faaliyeti kapsa-
taraftan da bu faaliyetlerin denetlenmesi tanıtımında ve uygulanan idari para cezaları makul mında olup olmadığını anlayabilmesi, hu-
ve uygulanacak yaptırımlara ilişkin usul ve artan hukuki seviyelerin oldukça üzerinde bulunmak- kuki yardım alsa bile kolay olmayacaktır.
esasları düzenlemiştir. sorumluluklar, tadır. (Tüm bu nedenlerle, Yönetmeliğin Yukarıda da belirttiğimiz gibi, Yönetmelik

Sağlık meslek mensupları, tüm sağlık ku- doğru muhtelif maddelerinin iptali talepli olarak bu haliyle pek çok yeni hukuki soruna da
rum, kuruluş, müesseseleri ve uluslararası bilgilendirme bugüne kadar yüzlerce dava açılmış olup, sebep olma potansiyeline sahiptir.
sağlık turizmi aracı kuruluşları tarafından ve etik ilkelere yargılamalar halihazırda Danıştay Başkan- Yazımızın alanının sınırlı olması sebebiyle,
yapılan tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri bağlı kalmayı lığı nezdinde devam etmektedir. Dava sü- yukarıda verilen genel bilgiden sonra, Yö-
ile, sağlık hizmet sunumu alanında yet- zorunlu hale reçlerinde son olarak verilen ara kararla, netmeliğin yürürlüğe girmesinden sonra
kisi, izni ya da ruhsatı bulunmayan kişi, getiriyor. Yönetmeliğin yaptırım maddeleri arasında sıklıkla sorulan soruları da aşağıda sizler
kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan yer alan, Yönetmelik hükümlerine aykırı için yanıtladık.
tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerini de olarak tanıtım ve bilgilendirme faaliyet-
kapsamına alan bu Yönetmelik, tanıtım ve lerinin yapıldığı tespit edilen sağlık tesis- 1- Tanıtım ve bilgilendirme
bilgilendirme faaliyetleri konusunda zaten lerinin iki kez uyarılması, bir yıl içerisinde faaliyetleri kapsamında neler var?
yıllardır uygulanagelen kuralları bir araya üçüncü kez bu Yönetmelik hükümlerine Yönetmelikte “tanıtım ve bilgilendirme fa-
toplamanın yanı sıra, yeni kurallar da ge- aykırı tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri aliyetleri”, özel sağlık tesisleri için, hasta
tirerek bunları oldukça ağır yaptırımlara yapıldığının tespit edilmesi halinde de üç kabul ve tedavi edilen uzmanlık dalları,
bağlamıştır. gün süreyle ilgili tıp veya uzmanlık dalın-
daki birimin faaliyetinin durdurulmasına adres ve iletişim bilgileri ile hizmet veri-
Ancak, Yönetmelik bu haliyle, soruna ilişkin (10/2) maddesinin yürütmesi, Danış- len sağlık alanıyla ilgili sağlığı koruyucu
çözüm olmak bir yana önemli hukuki tay 10. Dairesi Başkanlığı’nın 27.02.2024 ve geliştirici nitelikteki bilgiler,
sorunlar yaratma kapasitesine sahip bir tarih ve 2023/5430 E. sayılı kararı ile dur- hekimler için ise, mesleki ve akademik un-
içeriktedir. Daha açık ifade ile, Yönetme- durulmuştur) vanı ile 1219 sayılı Kanun’da belirlenen
lik’te kullanılan bazı ifadeler netlikten uzak, Oysa, Anayasa Mahkemesi kararlarında ana dal ve yan dal uzmanlıkları, muayene
sınırları çizilmemiş, öngörülemeyen, yo- sıkça vurgulanan “Hukuki Güvenlik İlkesi gün ve saatleri, hasta kabul ettiği zaman ve
ruma ve keyfi uygulamalara son derece “, hukuk devletinin olmazsa olmaz unsur- mahal bilgisi ve sunmaya yetkili oldukları
açık ifadelerdir. Örneğin, Yönetmelikte larından biri olup, devlet faaliyetlerinin sağlık hizmetiyle ilgili sağlığı koruyucu ve
geçen, “..talep yaratmak, talebi artırmak, önceden tahmin edilebilir, öngörülebilir geliştirici nitelikteki bilgiler, olarak tanım-
ikna etmek, yanıltıcı ve aldatıcı davranmak, olması ve ayrıca takdir yetkisini zorlayan, lanmıştır. Bu bilgilerin, yanıltıcı ve aldatıcı
haksız rekabet ortamı yaratmak, izlenim keyfiliğe yol açabilecek kurallara yer veril- olmayacak, insan sağlığını tehlikeye düşür-
vermek, algı yaratmak..” ve benzeri ifade- memesi anlamını taşımaktadır. Daha açık meyecek, talep ve haksız rekabet ortamı
ler, tamamen soyut ve sübjektif kavramlar ifadesi ile, İdare’nin kendisine kanunlarla yaratmayacak ve reklam tanımı kapsamı-
olup, bu ifadelerin net olarak anlaşılmaları verilen yetkileri kullanarak yapacağı bir na girmeyecek şekilde paylaşılmasında
ve sonuçlarının kolayca öngörülebilmesi düzenlemenin, bireylerin davranışını ona herhangi bir sakınca bulunmamaktır.
mümkün değildir. Bu belirsizlik, şüphesiz göre düzenleyebileceği kadar kesinlik içer-
ki, İdare’ye, hekimler ve sağlık kuruluşları mesi, kişinin gerektiği takdirde hukuki yar- 2- Reklam nedir?
tarafından yapılan neredeyse her payla- dım almak suretiyle, bu düzenlemenin ilgili
şımı, rahatlıkla “reklam” olarak değerlen- olduğu alanda belli bir eylemi nedeniyle Yönetmelik’te “reklam”, sağlık alanındaki
dirip yaptırım uygulama yolunu açabile- ortaya çıkacak sonuçları önceden makul özel sağlık tesisleri, sağlık hizmet sunumu
cektir. Başka bir ifade ile Davalı İdare’ye bir düzeyde öngörebilmesi gerekir. Yani, veya tıp meslekleri ile bağlantılı olarak, bir
Yönetmelik’le verilen bu çok geniş takdir düzenlemenin varlığı kadar, metninin ve ürün veya hizmete talep yaratmak veya
yetkisi, onun yoruma ve keyfi uygulama- uygulamasının da bireylerin davranışları- talebi artırmak ve kişileri ikna etmek ama-
larına da zemin hazırlayacaktır. Bunun, nın sonucunu öngörebileceği ölçüde hu- cıyla herhangi bir mecrada yazılı, görsel,
İdare Hukuku’nun temel prensiplerinden kuki belirlilik taşıması bir zorunluluktur. işitsel ve benzeri yollarla gerçekleştirilen
olan, “İdare’nin, takdir yetkisini yalnızca Ancak, yazımıza konu olan Yönetmeliğin, ticari amaçlı pazarlama iletişimi niteliğin-
kamu yararı için ve keyfilikten uzak şekil- deki duyurular olarak tanımlanmıştır.
bu haliyle, belirttiğimiz özellikleri taşıdığını